Takenoko i dodatek Chibis - recenzja

Dawno, dawno temu na dworze cesarza Japonii… - tymi słowami zaczyna się instrukcja do gry Takenoko autorstwa Antoine’a Bauzy znanego przede wszystkim z gry 7 Cudów Świata. Wedle krótkiego komiksu na początku instrukcji cesarz Chin przekazuje cesarzowi Japonii pandę. Ma ona symbolizować sojusz i harmonię między tymi krajami – biel i czerń, yin i yang. Panda będzie buszować po ogrodzie, którym zajmą się gracze. Trzeba będzie hodować specjalne rodzaje bambusa, bo owa panda to bardzo wybredne stworzenie. Pole musi być odpowiednio nawodnione, by rośliny niezbędne do wykarmienia tej istoty wyrosły.

Postanowiłem zrobić podwójną recenzję – będzie też o dodatku, a w nim ogrodnik ma jeszcze bardziej przekichane. Są dwie pandy. Druga to samica. Rodzą się pandziątka. Pand może być dużo...

Trochę o zasadach, czyli czemu bambusy na tamtym polu nie rosną?

Jak wygrać?

To co jest najważniejsza i od czego moim zdaniem powinno się tłumaczyć zasady gry – jak wygrać? Wygrywa najbardziej zasłużony ogrodnik czyli ten, który uzbiera najwięcej punktów. Aby punkty zdobyć trzeba wykonać cel przedstawiony na karcie celu. Kart tych są trzy rodzaje – niebieskie karty pola, fioletowe pandy i czerwone ogrodnika. Każdy gracz ma na początku po jednej karcie z każdego rodzaju. Jeśli wykonasz cele przedstawione na karcie to kartę oznacz jako zrealizowaną – czyli pokaż ją pozostałym, wyłóż przed siebie i zgarnij tyle punktów ile jest napisane na karcie. Ten, który jako pierwszy wykona określoną liczbę celów (jest ona zależna od ilości graczy, np. na dwóch graczy celów trzeba wykonać dziewięć) dostaje specjalną zieloną kartę, która daje mu dodatkowe dwa punkty. Gracz, który tego dokonał może dokończyć jeszcze swój ruch, a pozostali mają ostatnią rundę.

Łatwo zauważyć pewną zależność w kartach celów. Niebieskie karty pola dają punktów najmniej, średnią ilość daję fioletowe karty pandy, a najwięcej punktów zapewniają czerwone karty ogrodnika. Po kilku rozgrywkach gdy gracze już obędą się z grą widać, że częściej wybierają czerwone cele. Należy też zwrócić uwagę na fakt, że w przypadku remisu wygrywa gracz, który ma więcej fioletowych kart. W kartach pola musimy ułożyć kafelki w określony kształt i wszystkie muszą być nawodnione, karty pandy każą nam by panda zjadła określoną ilość bambusów w określonym kolorze, a z kolei karty ogrodnika mówią jakiej wysokości i na jakich kafelkach bambusy musimy mieć.

Dodatek wprowadza jedynie możliwość zdobyć dodatkowych punktów na boku poprzez rodzenie się małych pand – każde dziecko daje dwa punkty. Jest też w nim kilka nowych celów, ale generalnie warunki zwycięstwa są te same. O maleństwach będzie później.

Rozgrywka

Na początku gry jest tylko kafelek początkowy – jedyny taki sam z dwóch stron, więc łatwo go rozpoznać. Stać ma na nim rolnik oraz panda. Pierwsze co cesarski ogrodnik robi po przebudzeniu się to wyjrzenie za okno. Trzeba zobaczyć jaka jest pogoda. Co czeka nas dzisiaj i jak pracowity będzie to dzień. Gracz za pomocą rzutu kostką określa na początku każdej swojej rundy warunki pogodowe jakie będą mu dzisiaj sprzyjać. Faza ta jest pomijana w pierwszej rundzie i tylko wtedy. Ogrodników mogą napotkać następujące rzeczy:
1. Słońce – pozytywna energia słońca sprzyja graczowi i może on wykonać jeden ruch więcej.
2. Deszcz – duża ilość wody jaka spadła na polach sprawia, że bambusy szybciej rosną. Gracz wybiera jedno nawodnione pole, na którym rośnie bambus.
3. Wiatr – przyjemny wiatr pozwala skupić się na jednej rzeczy. Jeśli chcesz możesz wykonać dwie takie same akcje, zamiast dwóch różnych.
4. Burza – grzmot wystraszył pandę przez co ucieka ona na sąsiednie pole. Jeśli jest na nim bambus do zjedzenia to go zjada.
5. Chmury – chmury zasłaniają niebo, ale mimo to trzeba iść do pracy. Gracz otrzymuje ulepszenie.
6. Znak zapytania – warunki są tak korzystne, że gracz sam decyduje o tym jaki był wynik na kości.

Po wylosowaniu efektu pogody gracz wykonuje dwie akcje, które muszą być różne od siebie. Do wyboru jest ich pięć.
1. Wzięcie nowego pola – z potasowanego wcześniej stosu pola gracz dobiera trzy kafelki i wybiera jeden, ten który mu najbardziej odpowiada. Pola dzielą się na trzy kolory – zielone, żółte i różowe. Nie można położyć ich byle gdzie. Musi ono przylegać jedną ścianką do pola startowego lub dwoma ściankami do dwóch dowolnych pól. Jeśli pole jest nawodnione to rośnie na nim bambus tego samego koloru co pole.
2. Nawodnienie – gracz bierze jeden niebieski drewniany klocek, który symbolizuje kanał nawadniający. Można go zachować na później lub użyć od razu. Nawodnienie kładzie się pomiędzy dwoma kafelkami pola. Wzięcie nawodnienia jest akcją, ale jeśli odłożyliśmy je na później to użycie go w dowolnym momencie naszej rundy jest darmowe.
3. Ruch ogrodnikiem – figurka ogrodnika porusza się w linii prostej o dowolną ilość pól. Nie wykonuje zakrętów, idzie tylko przed siebie. Jeśli ogrodnik stanie na nawodnionym polu to rośnie na nim bambus i rośnie również na wszystkich polach sąsiadujących pod warunkiem, że są tego samego koloru i są nawodnione.
4. Ruch pandą – figurka panda porusza się tak samo jak ogrodnik. Na polu, na którym się zatrzyma zjada jeden bambus o ile to możliwe. Zjedzony bambus gracz zachowuje dla siebie.
5. Nowy cel – gracz bierze nową kartę celu. Sam wybiera jakiego koloru kartę chce. Na ręce gracz może mieć maksymalnie pięć niewykonanych celów.

No ale kiedy rosną te bambusy? W momencie kiedy pole jest już nawodnione wyrasta na nim bambus. Za każdym razem gdy gracz użyje efektu deszczu na tym polu lub przyjdzie na to pole ogrodnikiem to bambus wzrasta o jeden element, a maksymalnie może składać się z czterech takich elementów.
Pole nawodnione to takie, które przylega z głównym polem lub takie, do którego doprowadzono kanał nawadniający – musi on w całości przylegać do jednej z ścianek pola. Kanał może składać się z kilku części, ale musi się zaczynać od kafla początkowego, bo jest on źródłem wody. Jeśli pole nie jest nawodnione to nie wyrośnie na nim bambus nawet jeśli przyjdzie na nie rolnik lub spadnie deszcz.
Jeśli na kości pogody wypadła chmura gracz może wziąć ulepszenie. Dokładnie jak w przypadku nawodnienia nie trzeba go używać od razu, można zachować na inną rundę. Ulepszenia są trzy, a mianowicie jest nawóz, dzięki któremu bambusy rosną dwa razy szybciej, ogrodzenie przez które panda nie może zjeść bambusa na danym polu i nawodnienie (nie mylić z standardowym nawodnieniem), które sprawia, że do danego pola nie trzeba doprowadzać kanałów. Na jednym polu może leżeć jedno ulepszenie i kładzie się je na stałe – nie można go zamienić innym ulepszeniem ani przełożyć na inne pole. Jeśli podczas jednej rozgrywki wyczerpie się ilość ulepszeń to oznacza to, że efekt chmury nie przynosi żadnych korzyści. Niektóre kafelki mają narysowane już na sobie symbole ulepszeń, oznacza to że dany kafelek ma już takie ulepszenie i nie można na nim położyć już żadnego innego.

Dodatek Takenoko: Chibis

Takenoko szybko traci na regrywalności. W grze zaczyna irytować losowość dociąganych celów, a tych też nie ma zbyt wielu do wykonania – powtarzają się i są do siebie bardzo podobne. Rozgrywka po kilku[nastu] partiach zaczyna robić się nudnawa i trochę przewidywalna. Całe szczęście dodatek Chibis wprowadza nowe cele i wprowadza mechanizmy pozwalające kontrolować losowość w ich dobieraniu.

Głównym elementem rozszerzenia jest oczywiście samica i dzieci. Pani Pandowa nie pojawia się od razu w grze. Dopiero jak w ogrodzie wyłoży się kafelek z tego dodatku (jest ich sześć i wszystkie są oznaczone głową głównej bohaterki) to pojawia się ona właśnie na nim. Od tego momentu gdy na kostce wypadnie burza lub gdy gracz postanowi wykonać ruch pandą to musi wybrać, którą się porusza – samicą czy samcem. Samica nie zjada bambusów, za to jeśli wejdzie na pole, na którym jest samiec to gracz może zrezygnować z jednego bambusa z swojej rezerwy i w zamian za to otrzymuje żeton małej pandy. Żeton musi być tego samego koloru co oddany bambus. Każde dziecko zapewnia dwa punkty i dodatkowy bonus, a może być to otrzymanie ulepszenia, otrzymanie nawodnienia albo zmiana celu na dowolny inny.

Przychodzenie nowych pandziątek na świat może opóźnić wykonanie fioletowych celów, ale otrzymujemy za to ładną rekompensatę. Ulepszenia i nawodnienia przydadzą się zawsze, a jak trafi nam się cel, który wyjątkowo nam nie pasował to możemy go wymienić. To jedna z dwóch rzeczy z tego dodatku, która pozwala nam kontrolować losowość.

Do gry dochodzi też sześć nowych kafelków, a każdy z nich ma specjalne zasady.
1. Ogród Kamisa – na tym polu rosną bambusy każdego koloru obok siebie. Pole to jest traktowane jako pole każdego koloru i można na nim położyć ulepszenie. Jeśli przyjdzie tu ogrodnik to gracz musi zdecydować jakiego koloru bambus ma rosnąć (nie rosną wszystkie trzy).
2. Święte wzgórza – są trzy, po jednym z każdego koloru. Jeśli ogrodnik przyjdzie na to pole to bambusy rosną na każdym nawodnionym polu tego koloru (nie tylko na sąsiadującym).
3. Niebiański staw – działa tak samo jak kafelek początkowy. Nawadnia wszystkie pola koło niego i można od niego odprowadzać nawodnienia.
4. Chatka ogrodnika – nie rosną tu bambusy, ale chatka ma niezwykłą moc. Jeśli przyjdzie na nie ogrodnik to gracz dobiera trzy cele, po jednym z każdego koloru. Jeden z nich zachowuje, a pozostałe kładzie pod spód talii. Jest to drugi sposób kontrolowania losowości w tej grze za pomocą dodatku.
Oprócz tego dochodzą nowe cele. Nie są one jakoś szczególnie zmienione. Najciekawszą zmianą godną uwagi są nowe cele pandy. Oprócz tego, że panda musi zjeść określone bambusy to musi jeszcze pójść na pole startowe albo do niebiańskiego stawu – dopiero wtedy cel jest wykonany. Pozostałe cele również są zupełnie nowe, ale nie są tak odmienne, by je tu specjalnie opisywać.

OCENA

1. Estetyka 4,5/6

Długo wahałem się czy nie dać oceny 5, ale jednak znalazłem kilka istotnych minusów obniżających tą ocenę. Gra jest ogólnie wykonana na bardzo wysokim poziomie. Figurki są przepiękne i wytrzymałe (nie wiem co to za materiał, w dotyku przypomina ugotowaną modelinę, ale możliwe że to jakiś wytrzymalszy rodzaj plastiku). Nawodnienia i bambusy są drewniane i pomalowane przez co wyglądają pięknie gdy są rozłożone. Czasami jednak nie najlepiej do siebie pasują i trzeba je dopchnąć na siłę (po czym na siłę się je od siebie odczepia) albo są zbyt luźne i się przewracają i rozsypują po całym ogrodzie. Karty są trochę śliskie i niezbyt przyjemne w dotyku, ale się nie wyginają ani nie zdzierają po bokach przy tasowaniu, a tasuje się je często, a ja nie używam koszulek. Żetony i kafelki są cienkie, wykonane z wytrzymałej tektury, nie rozkleją się. Wszystkie pola mają przepiękne grafiki i co fajne grafiki te nie powtarzają się, każde pole jest inne przez co ogród żyje. W pudełku jest duża i ułatwiająca organizację plastikowa wypraska – i szczerze… to jest wada. Często przewożę swoje gry i z doświadczenia wiem, że takie wypraski sprawiają, że elementy w transporcie łatwo się rozsypują. Poza tym tego typu wypraska sprytnie maskuje to ile dostaliśmy w pudełku powietrza zamiast gry ;). Najgorzej wypadają plansze graczy, które w połączeniu z swoim sporym rozmiarem oraz cienkością zaczynają po czasie wyginać się do góry.

2. Fabuła 3/6

W grze nie bardzo czuć opowiadaną historie. Wedle niej jesteśmy ogrodnikami na cesarskim dworze, ale nie widać tego. Gra ma bardziej abstrakcyjne zasady przez co historia jest tylko dodatkową otoczką do niej. Rozgrywka nie ma zbytnio charakteru przygodowego – liczy się tu bardziej kalkulowanie opłacalności wykonywanych ruchów. Pod tym kątem gra wypada raczej słabo, ale jednak widać, że ten ogrodnik biega po tym polu, by te bambusy rosły, a panda je zjada. Dodatek pod tym względem nie polepsza gry – widać, że narodziny pand nie utrudniają roboty ogrodnikowi, wręcz przeciwnie, bo jest więcej nawodnień i ulepszeń.

3. Klimat 3/6

W grze nie czuć tego, że pomagamy w ogrodzie. Jak napisałem wyżej – zasady są abstrakcyjne. Ogrodnicy przecież nie mogą kazać pandzie poruszać się po polu. Nie wiadomo dlaczego też chmury na niebie mają zapewnić nawożenie pola. Jeśli szukacie gry realistycznej to na pewno nie szukacie Takenoko. Jedyny klimat jaki tu jest to klimat słodkości elementów gry i piękno ogrodu. Nic poza tym.

4. Czytelność gry 6/6

Instrukcja jest świetnie opisana – cała masa obrazków pokazujących jak należy grać. Nie ma tu miejsca na dwuznaczność. Kolory kafelków i bambusów są świetnie dobrane. Nikomu nic się nie myli. Nie ma mnogości zasad i elementów wprowadzających w osłupienie, a jednocześnie gra nie jest jakaś banalna w rozgrywce. Jest to dotychczas jedyna gra, w jaką grałem, która zasługuje na taką ocenę.

5. Próg wejścia 6/6

Według pudełka grę ogarną ośmiolatki. Nie grywam z dziećmi, ale myślę że nawet nieco bardziej kumaty sześciolatek by się połapał. Gra swoim pięknym wyglądem przyciąga, ilość elementów nie wystraszy mniej doświadczonych graczy. Wszystko samo w sobie jest proste, a zasady są przystępne dla niemal każdego.

6. Moja ocena 4,5/6

Gra jest bardzo ładna, ale to nie wszystko. Takenoko samo w sobie jest zbyt trywialne i szybko mi się znudziło. Cele są losowe i dość często nie są nam po drodze. Szkoda mi było rezygnować z tej gry zwłaszcza, że miałem ją krótko i dziewczynie się podoba. Zmusiła mnie więc (gra, nie dziewczyna :) do wydania dodatkowych pieniędzy na Chibis. Dodatek zapewni na pewno więcej zabawy – jest bardzo dobry i faktycznie usprawnia grę, kontrolujemy losowość, ogród staje się większy no i żetony pandziątek są urocze. Gra jest pozycją solidną i na pewno jest godna polecenia. Jeśli chcemy grać z dziewczyną to tytuł jest strzałem w dziesiątkę, bo bez wątpienia będzie się podobać, a z kolei chłopak też nie będzie się nudzić, bo nie jest to aż taki banał. Idealny tytuł dla par.

7. Ocena blondynki 5/6

Bohaterka dzisiejszego postu - gra Takenoko jest moja dotychczasowa faworytka wśród wszystkich planszówek, w które grałam. Już jakiś czas temu, kiedy zobaczyłam ja na sklepowej półce zrobiła na mnie duże wyrażenie (konkretnie szata graficzna). Kropkę nad i postawiła przesłodka figurka pandy i pięknie wykonane drewniane bambusy. Na moja propozycje zakupu gry Krzysztof zareagował politowaniem w stosunku do mojej osoby :) i zakupił inna planszówkę… jeśli mnie pamięć nie myli Agricole, ale o tym być może będzie osobny post. Nie minęło wiele czasu, kiedy po przeczytaniu wielu pochlebnych opinii na temat Takenoko (oraz oczywiście mojej aprobaty) na półce maestro stanęło pudełko ze słodką pandzią ;). W środku gra prezentuje się równie atrakcyjnie jak na zewnątrz- oto pierwsze spostrzeżenie. Pierwszy raz spotkałam się z tak ładnie wykonanymi figurkami- pandy oraz rolnika. Drewniane bambusy w trzech kolorach również robią wrażenie. Karty do gry oraz kafelki, które tworzą swego rodzaju plansze wykonane są bardzo estetycznie oraz są z dobrej jakości tektury. Pod względem estetyki mogę doczepić się jedynie do osobistych planszy graczy, gdyż zrobione są z bardzo cienkiego kartonu, którego krawędzie wywijają się ku górze. W samej rozgrywce zakochałam się dopiero od drugiego wejrzenia, bo jak przystało na błyskotliwą blondynkę za pierwszym razem nie do końca wszystko zrozumiałam. Mechanika gry jest jednak bardzo szybka do przyswojenia nawet dla laika, ale wcale nie jest trywialna! Zasady są proste i przejrzyste, elementy są czytelnie po oznaczane, natomiast cele, które musimy wykonywać okazują się nie takie proste. Średniego natężenia losowość w Takenoko sprawia, ze gra staje się emocjonująca a widok rozrastającego się pola bambusa daje wiele frajdy. Co takiego w sobie ma właściwie gra ze podoba mi się bardziej od innych? Otóż uważam ze sztuka jest stworzyć grę o tak prostych zasadach, która nie meczy, nie przeciąga się zbędnie a zarazem nie jest banalnie prosta a przede wszystkim posiada wysoka regrywalność. A co jeśli mimo wszystko nam się znudzi? Jest dodatek. Pojawia się równie słodka jak pan Panda, pani Panda i dzieci pandzie ;). Gra lekko się komplikuje, tworzą się nowe możliwości i jeszcze piękniejsze pole bambusa. Polecam i dla początkujących i dla zaawansowanych graczy! Do zobaczenia!

Grę wydało wydawnictwo REBEL